ZEWNĘTRZNI POŚREDNICY: REKWIZYTY ORAZ POMOCE WIZUALNE WSPOMAGAJĄCE UCZENIE SIĘ

1_5

Modelowanie wizualne czyni naukę i myślenie widzialnymi w taki sposób, iż dzieci dostrzegają proces. Olga Diaczenko

Mapy w module „Wizualno-przestrzennym”, figury zastępcze w „Matematyce sensorycznej”, diagramy Venna w „Logice”, szkielety bajek w „Programie literackim”, schematy w module „Konstrukcje” są w efekcie zewnętrznymi pośrednikami, którzy pomagają dzieciom internalizację trudnych idei.

Program Klucz do uczenia się wykorzystuje również wachlarz dodatkowych „zewnętrznych pośredników” na przestrzeni wszystkich modułów, szczególnie nakierowanych na wspomaganie rozwoju samoregulacji, pamięci zamierzonej oraz uwagi skupionej.

Małe dzieci często polegają na nakierowaniu ich przez osoby dorosłe (rodziców i nauczycieli). Co się jednak dzieje, kiedy osoba dorosła zniknie z pola widzenia dziecka a ono nie potrafi sobie przypomnieć, co ma zrobić lub nie potrafi zachować motywacji i skupienia?

Możemy pomóc dzieciom odnieść sukces poprzez zapewnienie im zewnętrznych pośredników – materialnych, wizualnych „przypominaczy” – w celu podtrzymania określonych zachowań (Nie należy gryźć), skupionej uwagi (Sprawdźcie, co dotychczas zrobiliście) oraz pamięci zamierzonej (Najpierw zróbcie to, potem tamto).

Dla przykładu, dzieci mogą korzystać z plakietek przypominających o tym, by dzieliły się zabawkami z innymi dziećmi; mogą korzystać z pierścionków do pisania przypominających im, że palec wskazujący jest jedynym palcem, jaki opiera się na kredce; mogą korzystać z „okularów redaktora”, by skoncentrować uwagę na sprawdzeniu swojej pracy.

Niektórzy zewnętrzni pośrednicy są w istocie przedmiotami niewidzialnymi. Mogą to być słowa (Poproszę was o “wewnętrzny głos” jako przypomnienie, by przebywając w sali mówiły ściszonym głosem), rytuały (zestaw dobrze znanych procedur wykorzystywanych np. przy sprzątaniu zabawek), dźwięki (np. piosenki, które rozpoczynają i kończą określone, cykliczne aktywności, dzwonki sygnalizujące zakończenie poranka) lub gesty (np. podniesiona ręka, by zwrócić uwagę).

Tacy pośrednicy są dla dziecka podpowiedzią, jak stać się bardziej samodzielnym; przerzucają one pomost między działaniem dziecka na skutek sugestii osoby dorosłej a działaniem wynikającym z jego wewnętrznego zamiaru. W przeciwieństwie do map, planów, diagramów, schematów, czy innych narzędzi kulturowych, z tych niewidzialnych pośredników dzieci wyrastają i (zazwyczaj) ich odrzucają.

Niektórzy zewnętrzni pośrednicy są w istocie przedmiotami niewidzialnymi. Mogą to być słowa (Poproszę was o “wewnętrzny głos” jako przypomnienie, by przebywając w sali mówiły ściszonym głosem), rytuały (zestaw dobrze znanych procedur wykorzystywanych np. przy sprzątaniu zabawek), dźwięki (np. piosenki, które rozpoczynają i kończą określone, cykliczne aktywności, dzwonki sygnalizujące zakończenie poranka) lub gesty (np. podniesiona ręka, by zwrócić uwagę).

Poniżej zamieszczamy plik z plakietkami do wydruku – są na nich dwa symbole: ucho i usta. Kiedy zależy nam na tym, aby dzieci skomunikowały się w parze i kolejno opowiedziały sobie np. o tym, co zrobiły, wówczas możemy je w tym wspomóc dając jednemu dziecku symbol ust (to oznacza, że może mówić), a drugiemu symbol ucha (to oznacza, że powinno słuchać). Po tym, jak pierwsze dziecko skończy mówić, zamieniają się w parze symbolami, a ich role odwracają się. To działa!

ZP_symbole_ucha _ust_Kluczdouczeniasie